رعایت بهداشت دهان و دندان چه جنبه هایی دارد؟ - یک مقدمۀ مهم
- توضیحات
- تاریخ ایجاد در جمعه, 14 آذر 1399 04:05
- نوشته شده توسط دکتر فرامرز مجتهدزاده
- بازدید: 9419
Additional Info
رعایت بهداشت دهان و دندان چه جنبه هایی دارد؟ - یک مقدمۀ مهم
تصویر از Gety Images/ iStockphoto
در عصر ارتباطات و تبادل سریع اطلاعات، آگاهی جامعه خوشبختانه تا حدودی زیادی نسبته به گذشته بالا رفته بگونه ای که خیلی از هموطنان پاسخی نسبتا صحیح برای این پرسش دارند، اما اغلبشان کامل و جامع نیست. شاهد بر این ادعا هم این است که علی رغم افزایش آگاهی عمومی، هنوز میزان شیوع و بروز بیماریهای دهان و دندان بالا می باشد. هنوز تعداد مراجعات به مطبها و مراکز دندانپزشکی بسیار بالاست، سیل تبلیغات در خصوص ایمپلنتهای دندان حکایت از آن دارد که تعداد زیادی از هموطنان دندانهای طبیعی خود را از دست می دهند. شاید کمتر روزی باشد که من و همکارانم چنین جمله ای را از بیماران نشنویم که:
" دکتر من هر روز چند بار مسواک می زنم، ولی نمیدونم باز چرا اوضاع دندونام اینجوریه"
علت چیست؟ بعنوان یک دندانپزشک شاید قادر نباشم برای تک تک بیمارانم پاسخی دقیق داشته باشم اما فکر می کنم بتوانم پاسخگوی بسیاری از هموطنان باشم. از نظر من این است که تنها یک علت وجود ندارد و مجموعه ای از علتها موجب شده تا علی رغم این همه پیشرفت علم و فن آوری، از شیوع و بروز بیماریهای دهان و دندان چندان کاسته نشود. این عوامل را به شکلی خیلی کلی به دو گروه بخش تقسیم می کنم، اما در عین حال نمی توان آنها را کاملا از هم مجزا دانست:
عوامل فردی: مثلا آگاهی فرد از اینکه بهداشت دهان و دندان به چه مفهوم است؟ چقدر در این زمینه آموزش دیده؟ چقدر این آموزش صحیح بوده است؟ چقدر این آموزشها را بدرستی به کار می بندد؟
عوامل اجتماعی: شرایط در اجتماع برای رعایت سلامت دهان و دندان تا چه حد مهیا است؟ چقدر آموزش کافی و موثر به افراد داده می شود؟ چقدر امکانات بهداشتی مهیا است؟ چقدر اجتماع از نظر سلامت دهان و دندان غیر بهداشتی و آلوده است؟ ( یک مثال: نوشابه های گازدار یکی از مواد خوراکی غیر بهداشتی محسوب می شود اما در اجتماع به وفور و با قیمت نسبتا پایینی در تمام کشور حتی در دور دست ترین مناطق قابل تهیه است).
اما از آنجا که اعتقاد دارم در میان این علتها، هیچ کدام در شرایط کنونی موثرتر از افزایش روز افرون آگاهی عمومی نیست. اگر فرد خود با سلامت دهان آشنا باشد و بخوبی آن را درک کند و به آن بپردازد، تاثیر عوامل اجتماعی و محیطی بسیار کمتر خواهد بود. مثلا، تمامی خوانندگان شاید نتوانند بر عوامل اجتماعی و محیطی تسلط داشته باشند، شاید به تنهایی قادر نباشند مواد قندی را از فروشگاهها حذف کنند، اما میتوانند مصرف آنرا برای خود و خانواده محدود کنند. اقرایش آگاهی و دانش صحیح و گسترش آن در جامعه به تدریج بر برخی عوامل اجتماعی تاثیر گذار خواهد شد.
در مجموعه ای از مقالات ( و بعنوان یک دندانپزشک که تلاش می کند به سهم خود در بهبود شرایط سلامت دهان و دندان قدمی برداشته باشد) مروری خواهیم کرد بر جنبه های بهداشت دهان و دندان تا برخی نکته ها برای عزیزان روشن تر شود. گام اول از این افزایش آگاهی در این حوزه آن است که بدانیم تنها بیماری که در دهان پدید می آید پوسیدگی دندان نیست، اما در عین حال یکی از فراگیرترین بیماریها در میان انسان است (شاید دانستن این نکته جالب باشد که از پوسیدگی دندان بعنوان شایعترین بیماری عفونی یاد می شود).
اگر فردی فکر کند که بهداشت دهان به پیشگیری از پوسیدگی دندان محدود می شود و یا حتی اگر فکر می کند که با اضافه کردن دانشش در خصوص بیماری های لثه، اطلاعاتش در خصوص بهداشت دهان به کاملترین سطح رسیده، متاسفانه باید گفت که اینگونه نیست.
برای روشن تر شدن موضوع لازم است که ابتدا به ساختارها و اجزای موجود در داخل دهان توجه کنیم. به یاد داشته باشیم که در دهان تنها 32 دندان نیستند که باید مورد توجه باشند. لثه ها، زبان ، مخاط و لایۀ پوشاننده حفره دهان، استخوان، عضلات، عروق و اعصاب این ناحیه، مفصل فکی-گیجگاهی هر کدام می توانند در معرض آسیب و بیماری باشند.
اما بله، دندانها در زمینه رعایت بهداشت دهان معمولا بیشترین توجه و تاکید را به خود اختصاص می دهند، پس تکرار و تاکید بر روی دندانها اگر چه که کافی نیست اما غیر منطقی هم نخواهد بود که از همینجا مطالب را شروع کنیم. یعنی با دندان و پوسیدگی بعنوان اولین و یکی از مهمترین جنبه های رعایت بهداشت دهان دندان شروع کرد. ولی چنانچه فعلا تمایل دارید کمی از مبحث پوسیدگی فاصله بگیرید و نوعی حس تکراری بودن به سراغتان می آید، می توانید به دانسته های خود در سایر بخشها اضافه کنید شاید بد نباشد که فعلا مقالات دیگر در این زمینه را مطالعه بفرمایید. در بسیاری از مباحث لزومی ندارد که به ترتیب مطالب را به پیش ببرید. تلاش شده تا مطالب به گونه ای تدوین شود که هر مطلب به شکل مستقل هم بتواند برای شما عزیزان آموزنده و مفید باشد.
لطفا دیدگاهها و نظراتتان را از طریق ایمیل با ما در میان بگذارید:
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
مطلب بعدی- دندان و پوسیدگی:
پوسیدگی و جنس بد دندان: تا کجا میتوانیم گناه خرابی دندانهایمان را به گردن جنس دندان بیاندازیم؟